Πάμε φάρο, για φως μες στο σκοτάδι…
Τους προσεγγίσιμους φάρους σε 30 περιοχές της Ελλάδας ανοίγει δωρεάν για το κοινό το Πολεμικό Ναυτικό, την Κυριακή 21 Αυγούστου με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας τους. Κι αν είστε κάπου εκεί κοντά επισκεφθείτε τους.
Ο φάρος, με τις πολλές παράξενες και γοητευτικές ερμηνείες για την προέλευσή της λέξη στα βάθη των αιώνων. Οσο και η ιστορία τους. Δεν είναι τυχαίο ότι τους φάρους αποθέωσαν με τον δικό τους τρόπο οι καλλιτέχνες, οι ποιητές, οι λογοτέχνες για το μυστήριο, την αγριάδα και την γαλήνη τους.
Οι φάροι που θα φωτιστούν την Κυριακή σύμβολα κυριαρχίας, ασφάλειας, ελπίδας, προσανατολισμού σημαντικά παραδοσιακά μνημεία δίνουν το στίγμα της χώρας μας έστω κι αν έπαψαν από καιρό να εκπέμπουν. Αλλωστε για τους ήρωες του βιβλίου της Βιρτζίνιας Γουλφ «Μέχρι το Φάρο», αυτός είναι ο στόχος.
Οσο υπάρχουν φάροι το ταξίδι θα συνεχίζεται (κάπου το διάβασα και μ’ άρεσε) κι επειδή είναι και το αγαπημένο μου θέμα με την ευκαιρία έψαξα και μερικές πληροφορίες για τον κάθε επσκέψιμο φάρο.
Ο κάθε φάρος έχει την δική του ιστορία που θα ανακαλύψετε κατά την διάρκεια της επίσκεψης. Οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν όχι μόνο για τη σημασία των φάρων και των υπολοίπων ναυτιλιακών βοηθημάτων στη ναυσιπλοΐα αλλά και για την προσφορά των φαροφυλάκων.
Από τις 10 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα, μπορείτε να επισκεφθείτε τους εξής φάρους:
1. Αγ. Νικόλαος – Κέα. Κατασκευάστηκε το 1831 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του ειναι 8 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 32 μέτρα. Βρίσκεται στην άκρη του λιμανιού του Βουρκαριού στην Κέα (Τζιά) πάνω σε ένα πέτρινο λευκό χτίσμα αγναντεύοντας το Αιγαίο.
2. Ακρωτήρι – Θήρα. Ο φάρος του Ακρωτηρίου είναι ένας από τους ωραιότερους των Κυκλάδων. Κατασκευάστηκε το 1892 από τη Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του είναι 10 μέτρα. Ανακαινίστηκε το 1925, διέκοψε τη λειτουργία του στον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο και άρχισε να λειτουργεί πάλι το 1945. Ηλεκτροδοτήθηκε το 1983 και έγινε αυτόματος το 1988.
3. Αρκίτσα – Φθιώτιδα. Ο λιθόκτιστος φάρος με τον τετράγωνο πύργο στην Αρκίτσα Φθιώτιδας λειτούργησε για πρώτη φορά το 1906. Το 1977 ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε, αντικαταστάθηκαν τα φωτιστικά μηχανήματα πετρελαίου και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.
4. Αυλίδα – Βοιωτία. Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1880 από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων. Το ύψος του πύργου του ειναι 9 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 10 μέτρα. Βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο της Αυλίδας στον Ευοϊκό κόλπο.
5. Βασιλίνα – Εύβοια. Βρίσκεται σε ένα μοναδικής ομορφιάς σημείο της Βόρειας Εύβοιας, απέναντι από την Στερεά Ελλάδα. Ο τετράγωνος φάρος χτίστηκε το 1892 και παραμένει άψογα συντηρημένος. Το ύψος του πύργου του είναι 8 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 10 μέτρα.
6. Βρυσάκι – Λαύριο. Λιθόκτιστος και κινηματογραφικός. Λειτούργησε για πρώτη φορά το 1892 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο και το 1950 αποτέλεσε το σκηνικό για μια από τις εντυπωσιακότερες ταινίες του Ελληνικού κινηματογράφου τη “Θύελλα στον φάρο” του Γρηγόρη Γρηγορίου. Το 1983 ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε, αντικαταστάθηκαν τα φωτιστικά μηχανήματα και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.
7. Γερογόμπος – Κεφαλονιά. Ο φάρος Γερόγομπος χτίστηκε το 1907 από τους Aγγλους. Το ύψος του πύργου του είναι 13 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 58 μέτρα. Βρίσκεται στην άκρη του ομώνυμου ακρωτηρίου στην Κεφαλλονιά. Ο φάρος καταστράφηκε από τα Γερμανικά στρατεύματα κατά την αποχώρησή τους από το νησί και ξαναχτίστηκε το 1947.
8. Γουρούνι – Σκόπελος. Εντυπωσιακό κτίσμα που δεσπόζει στην καταπράσινη πλαγιά του βουνού κατασκευασμένο το 1889 από το Ελληνικό Δημόσιο. Αρχικά ο φάρος λειτούργησε με φωτιστική ύλη το πετρέλαιο, ενώ στα χρόνια της Κατοχής παρέμεινε σβηστός. Επαναλειτούργησε το 1944 και το 1984 ηλεκτροδοτήθηκε και συνέχισε να λειτουργεί ως επιτηρούμενος μέχρι το 1989 που αυτοματοποιήθηκε.
9. Δρέπανο – Αχαΐα. Ο λιθόκτιστος φάρος με τον στρογγυλό πύργο ύψους 9,6 μέτρων και με το εστιακό του ύψος να είναι 8,5 μέτρα λειτούργησε το 1880. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου ο φάρος παρέμεινε σβηστός αφού καταστράφηκε από τους Γερμανούς και ξανά λειτούργησε μετά το 1945 αφού επισκευάστηκε από το Ελληνικό Ναυτικό. Το 1979 ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.
10. Δρέπανο – Χανιά. Ο φάρος λειτούργησε για πρώτη φορά το 1864, όταν η περιοχή ήταν υπό την κατοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εντάχθηκε στο Ελληνικό Φαρικό Δίκτυο το 1915. Το 1979 ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.
11. Κασσάνδρα – Χαλκιδική. Χαρακτηριστικός για την περιοχή και πόλος έλξης τουριστών κατασκευάστηκε το 1864 από την Γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων. Το ύψος του πύργου του ειναι 14,5 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 23 μέτρα. Εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός και επαναλειτούργησε το 1944 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο. Το 1975 φάρος ηλεκτροδοτήθηκε.
12. Κατάκολο – Ηλεία. πέτρινος, κατασκευάστηκε και πρωτολειτούργησε το 1865. Σβηστός ο φάρος έμεινε μόνο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1946 λειτούργησε ξανά στα πλαίσια της ανασυγκρότησης του φαρικού δικτύου. Το 1978 ηλεκτροδοτήθηκε και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.
13. Κερί – Ζάκυνθος. Βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο της Ζακύνθου χτισμένος στο χείλος ενός απότομου γκρεμού βάθους 200 περίπου μέτρων στο ακρωτήρι Μαραθία. Κατασκευάστηκε το 1925 και έχει ύψος 9 μέτρα.
14. Κρανάη – Γύθειο. Πρώτος μεταξύ των τριών φάρων της Μάνης χτίστηκε στα 1873. Βρίσκεται ψηλός, πετρόκτιστος στο νησάκι Κρανάη, στην άκρη του λιμανιού του Γυθείου, που σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν το ερωτικό καταφύγιο του Πάρη και της Ωραίας Ελένης μετά την απαγωγή και προτού αναχωρήσουν για την Τροία. Το άριστο περιστροφικό σύστημα Sautter Lemonnier, με ωρολογιακό μηχανισμό περιστροφής με αντίβαρο, είχε κατασκευαστεί στο Παρίσι το 1871 και αγοράστηκε από το Λιμενικό Ταμείο έναντι 30.000 Γαλλικών φράγκων. Από το 1989 προγραμματίστηκε η συστηματική αποκατάσταση του μαρμάρινου φάρου της νησίδας Κρανάη για να διασωθεί το εξαιρετικό μνημειακό κτίριο, – που δεσπόζει ως βασικό τοπόσημο του Γυθείου- και να λειτουργήσει ως παράρτημα του κύριου ιστορικού κτιρίου της νησίδας, δηλαδή του πύργου Τζανετάκη.
15. Λάκκα – Παξοί. Εγκατεστημένος στο βορειότερο σημείο των Παξών άναψε το 1825. Λειτουργούσε αρχικά με ελαιόλαδο με κατοπτρικό μηχάνημα με σταθερά παραβολικά κάτοπτρα. Η λειτουργία του βελτιώθηκε το 1887 και το 1890 όταν και αντικαταστάθηκε ο παλιός μηχανισμός του και λειτούργησε με πετρέλαιο έως το 1913. Από τον Μάρτιο του 1913 ο φάρος λειτουργεί ως αυτόματος με ασετυλίνη. Το 1982 αντικαταστάθηκαν τα φωτιστικά του μηχανήματα και λειτουργησε ως αυτόματος ηλιακός.
16. Μεγάλο Έμβολο – Θεσσαλονίκη. Κατασκευάστηκε από την Γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων. Ηταν φτιαγμένος από συμπαγείς οπτόπλινθους, όπως οι καμινάδες των πρώτων βιομηχανικών κτιρίων της Θεσσαλονίκης. Την περίοδο της Κατοχής οι Γερμανοί τον μετέτρεψαν σε πολυβολείο, λόγω της στρατηγικής του θέσης, στο ύψωμα μπροστά στην είσοδο του Θερμαϊκού κόλπου. Δίπλα του στέκεται ακόμη ένα από τα πέντε πολυβολεία από μπετόν που έφτιαξαν τότε οι Γερμανοί. Από το 2010 λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων.
17. Μελαγκάβι – Λουτράκι ή Φάρος Ηραίον (από τον αρχαίο ναό της Ηρας που βρίσκεται κοντά του). Το στολίδι του Κορινθιακού που χωρίζει τη βόρεια είσοδο του όρμου της Κορίνθου από τον κόλπο των Αλκυωνίδων βόρεια, πρωτολειτούργησε το 1897. Το 1982 ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε, αντικαταστάθηκαν τα μηχανήματα πετρελαίου και λειτούργησε ως επιτηρούμενος ηλεκτρικός.
18. Πλάκα – Λήμνος. Σπάνια επισκέψιμος αφού αποτελεί στρατιωτική περιοχή και από τα σημαντικότερα φανάρια του Φαρικού Δικτύου της χώρας μας λόγω της στρατηγικής του θέσης στην είσοδο των Δαρδανελίων. Φτιάχτηκε το 1912 από τη Γαλλική εταιρεία Φάρων και πρωτολειτούργησε με φωτιστικό πετρέλαιο και το 1981 μετατράπηκε σε ηλεκτρικός.
19. Σκινάρι – Ζάκυνθος. Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1897. Το ύψος του πέτρινου πύργου του είναι 9,5 μέτρα και τό εστιακό του ύψος είναι 67 μέτρα. Η πρόσβαση στον φάρο γίνεται οδικώς ξεκινώντας από το χωριό Βολίμες προς το ομώνυμο ακρωτήριο Σκινάρι της Ζακύνθου γνωστό για τις “γαλάζιες σπηλιές”.
20. Σουσάκι – Κορινθία. Ο λιθόκτιστος φάρος με το στρογγυλό πύργο βρίσκεται στην παραλία ακριβώς κάτω από τα διυλιστήρια. Λειτούργησε το 1894 ως επιτηρούμενος Φάρος Ε΄ τάξεως με σταθερό ερυθρό φως. Από το 1980 ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε και λειτουργεί ως επιτηρούμενος.
21. Σπαθί – Σέριφος. Ιδιαίτερα όμορφη πετρόκτιστη κατασκευή με αυλή-μπαλκόνι και άπλετη θέα στο Αιγαίο. Στέκει στα απόκρημνα βράχια από το 1900. Ενας από τους πιο ωραίους φάρους των Κυκλάδων με πέτρινα φινιρίσματα γύρω από τα παράθυρα και στις γωνίες των τοίχων του. Θα χρειαστεί να περπατήσετε σε παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι περίπου 1χλμ για να τον θαυμάσετε από κοντά.
22. Ψαρομύτα – Φωκίδα. Ο φάρος κατασκευάστηκε το 1894 καί φωτίζει στήν μέση τού Κορινθιακού απέναντι από τό Αίγιο. Τό ύψος του κυλινδρικού του πύργου είναι 9 μέτρα και το εστιακό του ύψος 65 μέτρα.
23. Κοκκινόπουλο – Ψαρά. Κατασκευάστηκε το 1909. Το ύψος του πύργου του είναι 14,5 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 78 μέτρα.Βρίσκεται στην κορυφή του ακρωτηρίου Αγίου Γεωργίου, ανατολικά στην ακτογραμμή των Ψαρών. Κατασκευάστηκε από τη Γαλλική Εταιρία Οθωμανικών φάρων και εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά την απελευθέρωση της νήσου.
24. Αλεξανδρούπολη – Αλεξανδρούπολη. Σήμα κατατεθέν και ναυτικό σύμβολο της πόλης, που από ιδρύσεως της ήταν πάνω στην πορεία των πλοίων που έμπαιναν στο Βόσπορο από τη Μεσόγειο. Η κατασκευή ενός φάρου κρίθηκε απαραίτητη και ξεκίνησε γύρω στα 1850, από την Γαλλική Εταιρεία Φάρων και Φανών της Μεσογείου. Το 1974 ο φάρος της Αλεξανδρούπολης συνδέθηκε και λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ το 2002 εφοδιάστηκε με ηλεκτρολογικό εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας. Έχει ύψος 18 μέτρα και για να φτάσει κανείς στον θάλαμο του φανού στην κορυφή του χρειάζεται να ανέβει τα 98 σκαλοπάτια με τα έξι πλατύσκαλα, όσα και τα παράθυρα που έχει για να φωτίζεται το εσωτερικό του.
25. Ταίναρο – Λακωνία. “Εις το άκρον του Ταινάρου λειτουργεί ένας από τους αρίστους φάρους της Μεσογείου (λευκού σταθερού φωτός με ερυθράς αναλαμπάς 23 μιλ.), ανεγερθείς το 1887. Ο φάρος αυτός σαν κουρνιασμένος πελαργός ατενίζει τον ατέρμονα πόντον και στέκεται μοναδικός οδηγός των πλοίων που περνούν από εκεί”.
26. Κόπραινα – Άρτα. Ο φάρος κατασκευάστηκε το 1893 περίοδο που η Κόπραινα (Αλυκή) ήταν σημαντικό λιμάνι με εμπορική κίνηση από τη Βυζαντινή εποχή και καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα. Το κτίριο του φάρου σήμερα λειτουργεί σαν Μουσείο το οποίο εγκαινιάστηκε τον Οκτώβριο του 2000. Το μουσείο βασικά στεγάζεται στο σπίτι του φαροφύλακα το οποίο βρίσκεται δίπλα στον Πετρόκτιστο φάρο με ύψος πύργου 9 μέτρων και εστιακού ύψους 12 μέτρων. Στο μουσείο θα δείτε τον μηχανισμό λειτουργίας των φάρων και την χρησιμότητά τους στην πλοήγηση. Από την ταράτσα του απολαύστε την πανοραμική θέα του υγρότοπου, της εκβολής του Βωβού ποταμού και του Δέλτα του Αραχθου.
27. Κακή Κεφαλή – Χαλκίδα. Ηλικίας 130 χρόνων είναι ένας από τους ελάχιστους επανδρωμένους φάρους – μόλις έξι – του ελληνικού Φαρικού Δικτύου. Ο φάρος της Χαλκίδας πήρε το όνομα του – Φάρος της Κακής Κεφαλής – από το ακρωτήριο στο οποίο έχει κατασκευαστεί και ονομάζεται Κακοκεφαλή. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας εκεί ήταν στημένες οι αγχόνες που κρεμούσαν τους Χριστιανούς.
28. Θεσσαλονίκη. Ολες οι πληροφορίες με οδηγούσαν στο Μεγάλο Εμβολο. Αν κάποιος γνωρίζει κάτι παραπάνω ας το γράψει.
29. Μονεμβασιά – Λακωνία. Ενα ξεχωριστό διατηρητέο μνημείο, κατασκευασμένο το 1896. Πετρόχτιστος – από το κυρίαρχο υλικό της περιοχής- στέκει αγέρωχος στο “Γιβραλτάρ της ανατολής”, στο κάστρο της γοητευτικής Μονεμβασιάς στο άκρο Μίνωα έξω από τα τείχη, βόρεια της παλιάς πόλης.
30. Ντάνα – Πόρος. Δεσπόζει στην είσοδο του κόλπου του Πόρου από το 1870 και όπως έχει γράψει ο αμερικάνος λογοτέχνης Χένρι Μίλλερ “Η είσοδος του πλοίου στον Πόρο σου δίνει την εντύπωση βαθέως ονείρου…” Κατασκευάστηκε από την Γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων, είναι ένας από τους πιο όμορφους πετρόκτιστους τετράγωνους φάρους της χώρας μας, νεότερο μνημείο της πολιτιστικής και ναυτικής ιστορίας του τόπου. Από το 1954, είχε αφεθεί στη φθορά του χρόνου και ανακαινίστηκε πλήρως το 2011 από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. Αξίζει να πάτε και από το βατό μονοπάτι με δύο εισόδους από το Γερολίμανο, και από το εργοστάσιο του βιολογικού καθαρισμού.
Πληροφορίες για όλους τους φάρους στην χώρα μας εδώ